ΓΕΓΟΝΟΤΑ - ΦΟΡΕΙΣ
ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΤΟΥ ΘΑΝΟΥ ΤΣΟΥΚΑΝΤΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΦΩΛΟΠΟΥΛΟΥ ΠΟΥ ΕΦΥΓΑΝ ΜΗΝΑ ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ
Μήνας Σεπτέμβριος 2025…
Κάποτε κοιτάγαμε μπροστά με αισιοδοξία. Σήμερα το μέλλον κάτω από την ομίχλη των οικονομικών, πολεμικών κ.ά. κρίσεων προδιαγράφεται θολό και ακαθόριστο.
Έτσι αναγκαστικά κοιτάμε πίσω με νοσταλγία αλλά και με θλίψη, σε γεγονότα, καταστάσεις και πρόσωπα που σημάδεψαν ανεξίτηλα την τύχη και την εξέλιξη του Δήμου μας.
Βέβαια καλό είναι να είμαστε αισιόδοξοι, αλλά το «κάθε πέρσι και καλύτερα» είναι πάντα επίκαιρο, γιατί όσο ο κοινωνικός εκφυλισμός παίρνει διαστάσεις, τόσο η ανησυχία μας, μάς αναγκάζει να κοιτάμε πίσω στο παρελθόν.
Δεν θα πάψουμε, λοιπόν, να θυμίζουμε τις απώλειες προσωπικοτήτων και απλών πολιτών του Δήμου μας, που σημάδεψαν το μήνα Σεπτέμβρη, Προσωπικοτήτων για τις οποίες οι παλιοί Περιστεριώτες έχουν… φυλαχτό, τη μνήμη, τις θυσίες και τις προσφορές τους. Και ταυτόχρονα οι νέοι μας να μαθαίνουν ποιοι λάμπρυναν την ιστορία του Δήμου μας, που ήταν η πρώτη… «χωματερή» της Αθήνας...
Πολλές περιστεριώτικες προσωπικότητες… «θυσίασε» ο Σεπτέμβρης που θα αναφερθούμε σε άλλο σημείωμά μας, αλλά προς το παρόν μνημονεύουμε δύο.
που για τους παλιούς Περιστεριώτες θεωρούνται σαν οι πιο εξαιρετικές σελίδες στον τόμο της ιστορίας του Δήμου μας:
Του αγωνιστή δημάρχου Δημήτρη Φωλόπουλου. Και,
Του γιατρού και π. υφυπουργού Υγείας Θάνου Τσουκαντά.
Μια μικρή αναφορά στην προσωπικότητα και την προσφορά τους στο Δήμο Περιστερίου τη θεωρούμε επιβεβλημένη και επίκαιρη.
*
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΩΛΟΠΟΥΛΟΣ: Ο ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΔΗΜΑΡΧΟΣ
Στις 5 Σεπτεμβρίου 1995, απεβίωσε σε ηλικία 70 ετών, ο θρυλικός αγωνιστής δήμαρχος Δημήτρης Φωλόπουλος, που για μισό αιώνα έπαιξε καθοριστικό ρόλο στα δημοτικά μας πράγματα.
Εξελέγη 4 φορές δήμαρχος και θήτευσε 25 χρόνια δημοτικός σύμβουλος.
Γεννήθηκε το 1925 στα Πετράλωνα και όταν η εμπορική επιχείρηση του πατέρα του Κωνσταντίνου έπεσε έξω, εκείνος τοποθέτησε τα λιγοστά χρήματα του, αγοράζοντας ένα οικοπεδάκι στην Κολοκυνθού στο Περιστέρι, το 1932.
Μέχρι 25 χρόνων ο Δημήτρης Φωλόπουλος έκανε διάφορες δουλειές: Εργάτης, οικοδόμος, φαρμακοποιός, μαραγκός, σιδηρουργός και υποδηματοποιός.
(Η φωτογραφία μας είναι από τον πρώτο πολιτικό γάμο που τέλεσε ο Δημ. Φωλόπουλος, το 1982, στο Δημαρχείο Περιστερίου. Αργότερα έλεγε «΄Ολα τα έζησα, αλλά να γίνω και… παπάς να παντρεύω ζευγάρια, δεν το φανταζόμουνα»)!
*
Το 1951 έβαλε υποψηφιότητα με την Παράταξη «Δημοκρατικός Συναγερμός» και εξελέγη πρώτος σε ψήφους δημοτικός σύμβουλος.
Στη συνέχεια, μαχητικός, ανυποχώρητος, διεκδικητικός και δημοφιλής, εξελέγη δήμαρχος το 1964, το 1975, το 1978 και το 1986.
Συνελήφθη από τους πρώτους, κατά την επιβολή της δικτατορίας και εξορίστηκε στη Γυάρο, όπου βασανίστηκε σκληρά, Αιμόφυρτος από τους ξυλοδαρμούς σωζόταν από μεταγγίσεις των συγκρατουμένων του, κληρονομώντας αιματώματα στον εγκέφαλό του. Μεταφέρθηκε και σε άλλα μέρη εξορίας…
3.500 ΗΜΕΡΕΣ ΦΥΛΑΚΙΣΗ – 600 ΦΟΡΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΣ
Χαρακτήρας ασυμβίβαστος, είχε καταδικαστεί σε 3.500 ημέρες φυλάκιση! Σαν δήμαρχος είχε πάει κατηγορούμενος στα δικαστήρια σχεδόν 600 φορές, από τις διαμάχες του με τους οικοπεδοφάγους και είχε αναδειχθεί πρωταθλητής στις... αθωωτικές αποφάσεις. Είχε αθωωθεί σε όλες!
Όταν απεβίωσε κηδεύτηκε με δαπάνες του Δήμου, σε δυσμένεια από το Κόμμα που είχε ενταχθεί.
Την ημέρα της εξόδιου ακολουθίας, που χοροστάτησε ο επίσκοπος Νύσσης μακαριστός Ελευθέριος Κατσαϊτης, συνήλθε εκτάκτως το τότε δημοτικό συμβούλιο Περιστερίου, το οποίο εκτός από το συλλυπητήριο ψήφισμα, αποφάσισε να δοθεί το όνομά του στην πλατεία Γρηγορίου του Ε' στο Μπουρνάζι. Κάτι που ποτέ δεν πραγματοποιήθηκε από την Παράταξη που διοικούσε το Δήμο.
Έσωσε το κύρος και τη… ασυνέπεια τού τότε δημοτικού συμβουλίου ο σημερινός δήμαρχος ο κ. Ανδρέας Παχατουρίδης , που απέτισε το χρέος τιμής τοποθετώντας την προτομή του Μίμη Φωλόπουλου στην μικρή πλατεία του ι. ν. Αγίου Αντωνίου, να ατενίζει το σπίτι που κατοικούσε στο Περιστέρι και το σπίτι που γεννήθηκε στα Πετράλωνα.
Επίσης ο Δήμος Ιλίου έδωσε το όνομά του σε ένα δρόμο.
ΜΕ ΣΚΙΣΜΕΝΟ ΠΑΝΤΕΛΟΝΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΕ ΤΗ ΘΗΒΩΝ
Δυο χαριτωμένα -απομαγνητοφωνημένα- περιστατικά που μου είχε διηγηθεί:
Πριν το 1965 η λεωφ. Θηβών σε όλο το μήκος του Περιστερίου ήταν χωματόδρομος γεμάτος λακκούβες, λάσπες, πέτρες, μπάζα, σκουπίδια κ.λπ. Υπουργός Δημοσίων Έργων του Λαϊκού Κόμματος και μετά της ΕΡΕ ήταν ο Χριστόφορος Στράτος.
Σε μια συγκέντρωση δημάρχων, όταν τελείωσε, ο Φωλόπουλος επέμεινε προς τον Στράτο:
-Πάμε Υπουργέ, μέχρι το δημαρχείο Περιστερίου, να δεις πού πέφτει και το Περιστέρι. Να σε κεράσουμε και έναν καφέ…
Τελικά ενέδωσε ο Στράτος και ξεκίνησαν από την πλατ. Κάνιγγος προς το Περιστέρι. Ο Φωλόπουλος που δεν είχε δημαρχιακό αυτοκίνητο, παρά ένα απορριμματοφόρο, που η θέση του συνοδηγού είχε σκιστεί και εξείχαν οι σούστες και τα ελατήρια, κρεμάστηκε αρχικά έξω από την πόρτα του συνοδηγού και καθοδηγούσε την υπουργική λιμουζίνα, αρνούμενος να μπει στο αμάξι του Στράτου.
Ξεκίνησαν, αλλά δεν έφερε τον Υπουργό από την Λένορμαν, Παν. Τσαλδάρη. Τον πήγε από την Κωνσταντινουπόλεως, Σολωμού κ.λπ. στα σύνορα με το Ίλιον και έστριψαν αριστερά τη Θηβών. Είχε το σκοπό του…
Πέρασαν όλο το χάλι του χωματόδρομου της Θηβών,
Ο Φωλόπουλος για να μην γκρεμιστεί από το απορριμματοφόρο, κουράστηκε κιόλας, μπήκε και κάθισε μέσα.. Το υπουργικό αμάξι σκαμπανέβαζε στα 40 κύματα…
Όταν έφτασαν στο δημαρχείο Περιστερίου και βγήκαν έξω, του Φωλόπουλου το παντελόνι είχε από πίσω δυο μεγάλα σκισίματα και φαινόταν το σώβρακό του, που ήταν ραμμένο από ένα λευκό τσουβάλι ζάχαρης και η στάμπα έγραφε: «sugar»! Του δε υπουργού το στομάχι είχε φτάσει το στόμα!
Αποτέλεσμα: Ο Στράτος ήπιε τον καφέ και την άλλη μέρα έδωσε εντολή και ξεκίνησε η κατασκευή της λεωφόρου Θηβών. Στον δε Φωλόπουλο παραχώρησε το πρώτο δημαρχιακό του αυτοκίνητο, ένα μικρού κυβισμού, κατασχεμένο από τον τότε ΟΔΙΣΥ.
ΚΟΥΚΟΥΛΩΜΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΠΑΡΝΤΙΝΑ ΖΑΡΝΤΙΝΙΔΗ
Αξίζει να αναφέρουμε ένα ακόμη άγνωστο περιστατικό για τον Δημήτρη. Φωλόπουλο:
Το 1977, ο τότε υπ. Δημοσίων ΄Εργων της ΕΡΕ Νίκος Ζαρντινίδης προκάλεσε μια συγκέντρωση δημάρχων του λεκανοπεδίου για τα προβλήματα της αυτοδιοίκησης, της αρμοδιότητάς του.
Κατά τη συζήτηση ο Δημ. Φωλόπουλος κάθε τόσο τον διέκοπτε και φώναζε στεντόρεια ότι «στο Περιστέρι δεν έχει γίνει τίποτα»!
Έγινε τόσο φορτικός και επιθετικός στα αιτήματά του σε κονδύλια και έργα που ζητούσε για το υποβαθμισμένο Περιστέρι, ώσπου ο Υπουργός σε μια μεταξύ τους αντιπαράθεση που εξελίχθηκε σε λογομαχία, εκνευρίστηκε, αγανάκτησε, τύλιξε την καμπαρντίνα του και την πέταξε στον Φωλόπουλο, που τον… κουκούλωσε!
Αργότερα μού έλεγε -στο μαγνητόφωνο- ο θρυλικός Μίμης:
«Δεν με ένοιαξε το γεγονός, γιατί αυτά που ήθελα για το Περιστέρι, τα πήρα. Και με το σπαθί μου!
Το μόνο που στενοχωρήθηκα ήταν που δεν πήρα και την καμπαρντίνα! Και είμαστε και στα ίδια μέτρα με τον Υπουργό…
Ήταν τόσο μαλακό, ζεστό και φίνο αυτό το ύφασμα που… τρελάθηκα! Το ζήλεψα! Δεν θυμάμαι πόσους χειμώνες και κρύα πέρασα χωρίς παλτό. Κι΄όταν μεγάλος απόκτησα το πρώτο μου παλτό, κι΄αυτό ήταν χόρτινο και μεταχειρισμένο…
Μου την πέταξε δεν μου την πέταξε τηνκαπαρντίνα:
Ε, τι βλακεία έκανα και του την επέστρεψα. Δεν την κράταγα να ζεσταίνομαι»…
*
ΘΑΝΟΣ ΤΣΟΥΚΑΝΤΑΣ: Ο ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ
ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΩΤΗΣ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ
Στις 27 Σεπτεμβρίου 2010, απεβίωσε σε ηλικία 73 ετών, ο μοναδικός Περιστεριώτης που έφτασε στο αξίωμα του Υφυπουργού Υγείας, ο Θάνος Τσουκαντάς.
Γεννήθηκε το 1937 στη Λύρκεια Αργολίδας. Το 1954 εισήχθη στην Ιατρική Σχολή Αθήνας, την οποία τελείωσε το 1961. Το 1966 ανακηρύχθηκε διδάκτωρ με «άριστα» και το 1968 έγινε πανεπιστημιακός επιμελητής.
Για 35 χρόνια ήταν στο δημοτικό προσκήνιο και απολάμβανε της αγάπης και της εκτίμησης των Περιστεριωτών, που τους γιάτρευε αφιλοκερδώς. Τον αποκαλούσαν... «Στρατηγό»! Και του άρεσε…
Διετέλεσε αρχηγός δημοτικής παράταξης. Το 1974 εξελέγη βουλευτής με το κόμμα της «Νέας Δημοκρατίας» και αργότερα έγινε Υφυπουργός Υγείας, μία θέση από την οποία βοήθησε, τόσο το Δήμο, όσο και τους Περιστεριώτες και σε θέσεις εργασίας και σε θέματα υγείας.
ΕΠΙΚΗΔΙΟΙ ΣΤΗ ΝΕΚΡΩΣΙΜΗ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ
Η συγκίνηση στη νεκρώσιμη ακολουθία, που έγινε στον ι.ν. Παμ. Ταξιαρχών (Νέο) ήταν απερίγραπτη.
(Η φωτογραφία μας είναι του 1974, που ο Θάνος Τσουκαντάς εξελέγη βουλευτής Αθηνών με 15.778 ψήφους. Στην προεκλογική του συγκέντρωση διακρίνονται από αριστερά οι: Ζωή Λάσκαρη, Θάνος Τσουκαντάς, Κώστας Καρράς, Αλέκος Σακελλάριος, Σωτήρης Μουστάκας, Λάμπρος Κωνσταντάρας κ.ά.).
*
Μίλησαν για τον σπουδαίο άντρα και επιστήμονα, που ήταν γιατρός όλων σχεδόν των καλλιτεχνών και πλήθους πολιτικών, ο μακαριστός Μητροπολίτης Χρυσόστομος, ο εκπρόσωπος της Βουλής κ. Βύρων Πολύδωρας, ο δήμαρχος κ. Ανδρέας Παχατουρίδης, ο τότε διευθυντής του ΙΚΑ και εκλιπών
Γεωρ. Μπεκιάρης, ο τ. δήμαρχος κ. Θεοδ. Δημητρακόπουλος κ.ά.
Παραβρέθηκαν δεκάδες εκπρόσωποι της Βουλής, πολλά μέλη του δημοτικού συμβουλίου, καλλιτέχνες, ηθοποιοί, και πολλές εκατοντάδες πολίτες του Περιστερίου.
Ο Θάνος Τσουκαντάς ζούσε το τελευταίο διάστημα της ζωής του σε ένα εξοχικό σπιτάκι στην Κορινθία, με διαλείμματα της μονοτονίας του, πού και πού, το τηλεφώνημα κάποιου από αυτούς που είχε ευεργετήσει και έχουν διαγράψει από το λεξιλόγιό τους τη λέξη: αχαριστία!
ΣΤΑ ΠΕΡΙΒΟΛΙΑ ΤΗΣ ΚΟΛΟΚΥΝΘΟΥΣ ΜΕ ΤΟ ΑΜΑΞΙ ΤΟΥ ΧΟΡΝ
Ο Θάνος μεταξύ άλλων ήταν και προσωπικός γιατρός του μεγάλου μας ηθοποιού Δημήτρη Χορν.
Μου έλεγε στην μαγνητοφωνημένη αφήγηση του:
« Ένα πρωί μου είπαν ότι με ζήταγε εσπευσμένα ο μεγάλος μας ηθοποιός Δημήτρης Χορν, που ήμουν ο προσωπικός του γιατρός.
Πήρα ταξί και πήγα σπίτι του. Είχε κολλήσει ασιατική γρίπη, ήταν κάθιδρος, είχε πυρετό και πόναγε.
-Γιατρέ μου σώσε με, μου είπε. Το βράδυ έχω πρεμιέρα στο θέατρο και είμαι χάλια…
Του έκανα ενέσεις, φαρμακευτική αγωγή κ.λπ. Τον πάλεψα όλη τη μέρα και το απομεσήμερο ήταν… περδίκι!
-Φεύγω του λέω και περαστικά.
- Με φίλησε και προσπάθησε να μου δώσει αμοιβή που δεν δέχτηκα, γιατί είμαστε φίλοι.
Ρώτησα τον οδηγό του πού είναι η πιάτσα ταξί εκεί κοντά, για να πάρω ταξί να γυρίσω σπίτι μου.
Το ακούει ο Χορν και με ρωτάει:
-Τι, δεν έχεις αυτοκίνητο;
- ‘Όχι.
-Μιχάλη, λέει στον οδηγό του, Πάρε το γιατρό με το αυτοκίνητό μου και πήγαινέ τον στο σπίτι του.
Αρνήθηκα, γιατί βλέποντας τη χλιδή στο σπίτι του Χορν, τι εικόνα θα σχημάτιζε ο οδηγός.
Αναγκάστηκα να δεχτώ.
Με πήρε ο οδηγός με τη λιμουζίνα και εκεί στο τέλος της Λένορμαν στην Παναγίτσα στην Κολοκυνθού, που άρχιζαν τα περιβόλια των Τσουκαντάδων, η λάσπη ήταν ένα γόνατο και πήγαινα στο σπίτι μου μέσα από ένα μονοπάτι, είπα στον οδηγό:
-Άφησέ με εδώ…
΄Ετσι και έμπαινε η λιμουζίνα στα περιβόλια θα κόλλαγε στη λάσπη και στα μαρουλοκρέμμυδα…
Ο οδηγός είδε την όλη τραγική κατάσταση με τα υποστατικά, τα κάρα, τα ξύλα, τους τσίγκους, τα αγριόχορτα, τη λάσπη και στο βάθος μια χαμοκέλα – σπίτι, γύρισε έκπληκτος και με ρώτησε:
-Τι εδώ είναι το σπίτι σας ;
Τι να του έλεγα; Ναι;
-Όχι αγαπητέ, του είπα με συστολή.
-Εδώ είναι το… εξοχικό μου»!
*
Αυτοί ήταν οι χαρακτήρες που σφυρηλατήθηκαν από τις στερήσεις, τη ανέχεια, τις ανάγκες, που διακρίθηκαν, καταξιώθηκαν, αγάπησαν τον τόπο μας και αγαπήθηκαν από τους πολίτες του.
Το «αιωνία τους η μνήμη», είναι το λιγότερο που τους αξίζει και όχι μόνο το λέμε, αλλά και το εννοούμε.
Δημήτρης Λυμπερόπουλος
